برنامه تدریس درس فن ترجمه در گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه سمنان(ویرایش آبان 1392)
1. صرفِ ترجمه کردن برای این درس کافی نیست و باید فنون ترجمه تدریس شود. یعنی در هر جلسه ابتدا یک فن ترجمه توضیح داده شود سپس برخی جملههای کاربردی که آن فن در آن رعایت شده در کلاس مطرح شود
2. از آنجا که مباحث فن ترجمه بسیار زیاد است و نمی توان در طول یک ترم تمام نکات را به صورت کامل تدریس نمود، دانشجویان کتاب فن ترجمه دکتر یحیی معروف را که دارای حل تمارین نیز می باشد خودشان خارج از کلاس مطالعه نمایند و استاد از آن کتاب حدود 5 تا 7 نمره در امتحان میان ترم و پایان ترم بیاورد.
3. در کلاس می بایست هم فن ترجمهی عربی به فارسی و هم فارسی به عربی تدریس گردد.
4. حتما یک یا دوبار در طول ترم می بایست امتحان میان ترم گرفته شود تا دانشجو در طول ترم مجبور به مطالعه باشد و نکات را برای شب امتحان نگذارد.
5. آموزش اصول و فنون ترجمه حتما همراه با تمارین متعدد در داخل و خارج از کلاس باشد.
6. مشارکت دانشجویان در کلاس می بایست مشهود باشد و آنان به حل تمارین و نوشتن آن بر روی تخته بپردازند.
7. برای اینکه این درس کاربردی شود و قواعد محض نباشد، پیشنهاد می گردد استاد جزوهای شامل انواع متون از جمله اقتصادی،سیاسی، اجتماعی، ورزشی، علمی و ... را به دانشجویان معرفی کند و از آنها بخواهد هر هفته بخشی از آن را ترجمه کنند. سپس در هر جلسه زمانی را به تصحیح ترجمه این متن اختصاص دهد و سعی کند نکات کاربردی فن ترجمه را به صورت عملی در متن پیاده کند.
8. در درس فن ترجمه پیشنهاد می گردد موارد زیر آموزش داده شود: (ترتیب جلسات اختیاری است)
جلسه اول: تعریف ترجمه، انواع ترجمه با ذکر نمونه، ويژگیهای مترجم، مبحث اشتراکات لفظی، معرفی فرهنگ لغتهای مفید و چگونگی استفاده از فرهنگ لغت
جلسه دوم: انواع جمله و روش ترجمه آن (جمله پایه و پیرو) ترکیبهای اضافی، ترکیبهای وصفی و ترکیبهای وصفی اضافی
جلسه سوم: فعل در زبان عربی و فارسی و تغییر زمان افعال در جمله
جلسه چهارم: کاربرد حروف در ترجمه (حروف جر، حروف عطف، حروف مشبهة بالفعل و ...)
جلسه پنجم: حال و ترجمه آن
جلسه ششم: مفعول مطلق، مفعول فیه و ترجمه آن
جلسه هفتم: تمییز ، استثناء، مفعول له و ترجمه آن
جلسه هشتم : اسلوب تعجب، مدح وذم و ترجمه آن
جلسه نهم: اسلوبهای ترجمه مانند به محض اینکه – هنوز نه - تم + مصدر – من بیانیه و ...
جلسه دهم: ترجمه جملههای بلند و استفاده از اسلوب شکست جملات در ترجمه
جلسه یازدهم: ترجمه قد، کاف تشبیه ، اذا فجائیه، ضمیر شأن و کنایه
جلسه دوازدهم: عدد ، ساعت و تاریخ در زبان فارسی و عربی
جلسه سیزدهم: اصطلاحات، تعابیر ، ضرب المثل ها ، ترجمه و معادل یابی برای آنها
دو جلسه نیز برای امتحان میان ترم و مرور مباحث در نظر گرفته شده است.
9. پیشنهاد می گردد هنگام بیان یک فن ترجمه از عربی به فارسی، نحوه ی بيان آن برعکس از فارسی به عربی نیز هم زمان با مثال برای دانشجويان تبیین گردد
پیشنهاد گردید جزوهای کاربردی برای 16 جلسه تألیف گردد که دارای تمارین متعدد طبقه بندی شده + نکات مهم و کاربردی فن ترجمه باشد تهیه گردد و در کلاس مبنای کار قرار بگیرد.