به منظور یکسان سازی روش تدریس
برنامه تدریس درس متون عربی درگروه زبان وادبیات عربی دانشگاه سمنان
(ویرايش نخست: 2/ 1392)
ü متون می بایست از دوره ی معاصر به قدیم تدریس شود تا درک آن برای دانشجویان راحت تر باشد. گروه اقدامات لازم جهت تغییر سرفصل دروس را انجام پیگیری نماید.
ü متون کتاب یا جزوه می بایست در ابتدای ترم بین دانشجویان تقسیم گردد و به هر دانشجو مقداری از کتاب یا جزوه ی درسی واگذار شود تا وی به بررسی و تحلیل آن بخش در خارج از کلاس بپردازد و هر جلسه آمادگی ارائه ی بخش های واگذار شده به وی را داشته باشد.
ü متن را دانشجو باید بتواند به زبان عربی صحیح (با تلفظ، لهجه و لحن عربی و حرکت گذاری صحیح) بخواند و استاد نیز ایرادات وی را در کلاس تصحیح نماید و نحوه ی خواندن شعر با موسیقی شعری را به وی بیاموزد.
ü در کلاس می بایست به صورت کارگاهی و مشترک متون مورد بررسی قرار گیرد (هر دانشجو یک بیت) و استاد نظر نهایی و صحیح را اعلام کند.
ü ترجمه ی لغات و ابیات بر عهده ی دانشجو است و استاد ایرادات را اصلاح می کند.
ü در هنگام توضیح کلمات در حد امکان می بایست مترادف عربی کلمات برای دانشجویان بیان گردد.
ü اگر کتاب یا جزوه ی درسی دارای شرح عربی باشد یک بار آن شرح در کلاس خوانده می شود و استاد نکات مبهم آنرا توضیح می دهد و اگر شرح عربی ای وجود نداشت ابتدا از دانشجویان خواسته می شود شرح عربی خود را بخوانند سپس استاد آنرا اصلاح و تکمیل می کند.
ü استاد نکات صرف و نحوی، بلاغی و ادبی هر متن را باتوجه به سطح دانشجویان شرح می دهد.
ü هر جلسه از دروس جلسات قبل (از اول تا جای درس) حدود10الی15 دقیقه سؤال شود تا دانشجویان مجبور به بازخوانی و مرور دروس قبل باشند و آنها را برای شب امتحان نگذارند. و بر اثر این تکرار، کلمات و نکات در ذهن آنان جا بیافتد.
ü استاد می تواند نکاتی در مورد شاعر، فضای شعری و نکات اخلاقی و علمی متن با توجه به جامعه ی امروز بیان کند.
ü در انتخاب شعرها و جزوه های درسی پیشنهاد می گردد از متونی زیبا، ساده و جذاب استفاده شود تا انگیزه ی دانشجویان برای خواندن آنها بیشتر شود.
ü پیشنهاد می گردد چند قصیده جهت حفظ مشخص گردد و از دانشجویان خواسته شود به انتخاب خود یک قصیده 10 الی 15 بیتی یا ابیات نخست قصاید را کلا در حدود 15 بیت حفظ کنند و نمره ای برای این حفظ در نظر گرفته شود.
ü منبع پیشنهادی برای متون از دوره ی جاهلی تا ابتدای دوره ی معاصر 5جلد کتاب المجاني الحديثة می باشد که پیشنهاد می گردد دانشجو در ابتدا هر 5 جلد را تهیه نماید یا گروه به صورت جمعی برای آنها سفارش دهد. در کنار کتاب مجانی می توان از شروح و کتاب های دیگر به عنوان منبع کمک درسی استفاده نمود. که برخی از آنان به شرح زیر می باشد:
1- شذرات من الشعر و النثر في العصر الجاهلي ، الدكتور نادر نظام تهراني ، الدكتور سعيد واعظ، سمت
2- مختارات من روائع الأدب العربي في العصر الجاهلي – دکتر محمد فاضلی – انتشارات سمت
3- نصوص من النظم والنثر فی العصر العباسي، نادر نظام تهرانی، دانشگاه علامه
4- مختارات من روائع الأدب العربي في العصر الإسلامي – دکتر سيد علی ميرلوحی – انتشارات سمت
5- مختارات من النصوص الأدبية في العصر العباسي الثاني، دکتر شاکر عامری، دانشگاه سمنان
6- نصوص من الأدب الأندلسي، دکتر شاکر عامری، دانشگاه سمنان
7- نصوص من النظم والنثر في عصر الانحطاط، نادر نظام تهرانی، انتشارات دانشگاه علامه
ü منبع پیشنهادی برای متون نظم و نثر دوره ی معاصر کتاب شذرات من النظم والنثر في العصر الحديث دکتر نادر نظام تهرانی و دکتر سعيد واعظ انتشارات دانشگاه علامه می باشد. و چون دانشجویان ترم یک متون نظم و نثر معاصر را می خوانند پیشنهاد می گردد داستان های منظوم و منثور زیبا و ساده ای جهت افزایش علاقه دانشجویان جهت تدریس در کلاس انتخاب گردد.